An album for children and adults.

The overture Egmont by Beethoven is probably one of the most played overtures ever. The rest of the music is a bit forgotten, because of the connection with the drama. Plays are now rarely performed with orchestra. Wim T. Schippers made a new version of the play Egmont. He went back to the play by Goethe and edited the story to a mix of drama an narrative. Together with mezzo-soprano Cora Burggraaf he tells the story of Lamoraal I, fourth earl of Egmont and his beloved Klärchen.

The story of this earl inspired Johann Wolfgang von Goethe to write a play. He based his Egmont (1787) on the historical events in the Netherlands. He exaggerated the story sometimes and added some romance: Egmont's faithful spouse with 11 children was replaced by Klärchen, a young wench, which in the end desperately commits suicide, because of the destiny of her beloved. The play ends with a call of Egmond to fight for independence. He dies as a martyr, his dead is a victory for the dutch people and a defeat for the tiran Alva.

In this time it was common to add music to a play. Goethe already indicated some places in the text where music could be played. Several composers wrote music to his play Egmont. When the drama was performed again in 1810 in Vienna the director of the imperial theater, Joseph Härtel Edler von Luchsenstein, wanted Beethoven to compose the music. And this time not only the pieces which Goethe mentioned in his text (the two Klärchen-songs; ‘Klärchens Tod bezeichnend’; ‘Melodrama’, and the ‘Siegessymphonie’), but also a beautiful overture and four entr'actes. Beethoven had met Goethe in person before and was very impressed by his work. Besides this he liked the subject of the drama.

Egmont, een muzikaal avontuur, voor verteller, sopraan en symfonieorkest
Een album met een verhaal. Het verhaal van een edelman uit één van de invloedrijkste families van de Nederlanden. Opgetekend door Johann Wolfgang von Goethe. Deze baseerde zijn toneelstuk Egmont (1787) op de gebeurtenissen in de Nederlanden, halverwege de 16e eeuw. Ludwig van Beethoven, geraakt door het stuk, maakte er een echt Seelendrama van, een soort symfonisch gedicht vol verheven gevoelens. En Wim T. Schippers bewerkte het stuk tot een mengvorm van toneel en vertelling, met toepassing van de complete oorspronkelijke toneelmuziek van Beethoven. Het werd een briljante uitvoering door het Orkest van het Oosten onder leiding van Jan Willem de Vriend en sopraan Cora Burggraaf. Het onnavolgbare acteer- en schrijftalent Schippers, vertelt samen met Cora Burggraaf het tragische en historische verhaal van Egmont en zijn geliefde. Prachtig voor kinderen én volwassenen. Overigens, als toetje is Wellingtons Sieg in deze opname ook niet te versmaden.

De historie. Lamoraal I, vierde graaf van Egmont (1522-1568) en neef van de koning van Spanje, Filips II, diende jarenlang in het Spaanse leger. Hij boekte grote overwinningen op het slagveld, en werd zeer gewaardeerd door Filips II. Na het uitbreken van de Beeldenstorm in 1566 stuurde Filips II de hertog van Alva naar de Nederlanden om orde op zaken te stellen. Alva dacht met het afhakken van wat hooggeplaatste hoofden orde op zaken te kunnen stellen. Willem van Oranje vluchtte, maar Egmont bleef vertrouwen in de redelijkheid van de Spanjaarden. Dat vertrouwen werd snel beschaamd toen ze hem arresteerden. Toch bleef de katholieke Egmont, zelfs in zijn cel, trouw aan zijn geloof én aan de Spaanse koning. Hij werd ter dood veroordeeld en op 5 juni 1568 onthoofd op de Grote Markt in Brussel.

Dit verhaal inspireerde Goethe tot het schrijven van zijn Egmont. Hij dikte het een beetje aan en voegde wat romantiek toe: Egmont’s trouwe echtgenote met 11 kinderen, verving hij door Klaartje (Klärchen), een jonge deerne, die in wanhoop om het lot van haar geliefde zelfmoord zou plegen. Het toneelstuk eindigt met een laatste oproep van Egmont, om te strijden voor onafhankelijkheid. Hij sterft als martelaar, zijn dood is een overwinning voor het Nederlandse volk en een nederlaag voor de tiran Alva. Goethe was geen componist, maar wilde wel muziek bij zijn toneelstuk, wat in die tijd heel gebruikelijk was. Toen Egmont in 1810 in Wenen werd opgevoerd wilde de directeur van het keizerlijke theater, dat Beethoven er de muziek bij componeerde. En niet alleen voor de delen die Goethe aangaf in zijn tekst, maar ook aangevuld met een prachtige ouverture en vier entr'actes.

Beethoven had Goethe al eens ontmoet en was onder de indruk van zijn werk. Het onderwerp van Egmont sprak hem aan. Een politiek ongewenst personage, dat een barbaarse behandeling te wachten staat door de overheersende tirannen. Maar uiteindelijk overwint, door aan zijn idealen vast te houden. Gecombineerd met het tragische liefdesverhaal van Klaartje had hij genoeg materiaal om het toneelstuk van prachtige muziek te voorzien. Muziek, die meer werd dan alleen een ondersteuning van het drama. Beethoven vertelt zijn eigen verhaal, geeft muzikaal commentaar op de universele kwesties uit het stuk en schept eenheid door steeds terugkerende motieven. De teksten van Goethe en de muziek van Beethoven zijn sterk met elkaar verbonden. De ouverture van het stuk is als zelfstandig werk een eigen leven gaan leiden en is misschien wel de meest gespeelde ouverture ooit.

Veel heroïek klinkt ook in Beethoven‘s Wellingtons Sieg, oder die Schlacht bei Vittoria, zij het van een heel ander kaliber. Dit werk schreef Beethoven op verzoek van Johannes Maelzel, een muzikale uitvinder. Maelzel ontwikkelde de metronoom, maakte een oortrompet voor Beethoven én bedacht het panharmonicon, een orkestmachine met fluiten, klarinetten, trompetten, slagwerk en strijkinstrumenten. Het werkte op luchtdruk en maakte veel lawaai. Bij uitstek geschikt voor een ‘battaglia’, een muziekstuk waarin een veldslag werd verklankt. Beethoven werd raar aangekeken toen hij als serieuze componist een stuk schreef voor zo’n kermisattractie. Hij verwerkte soldatenliedjes, hymnen, tromgeroffel en kanonschoten vakkundig tot een degelijk stuk muziek, dat vertelde over de Slag bij Vittoria in Spanje, waar in 1813 de hertog van Wellington de broer van Napoleon in de pan hakte. Na het bijleggen van een conflict met Maelzel over de rechten van het stuk, werd de wonderlijke compositie een enorm succes en een van de stukken waar Beethoven het meest aan heeft verdiend.

Het Orkest van het Oosten, dat is passie, betrokkenheid en virtuositeit. Het is hét symfonieorkest van en voor Overijssel. Het orkest streeft naar kwaliteit en hoogwaardige concerten voor een breed publiek en werkt samen met topmusici uit de hele wereld. De reputatie van het Orkest van het Oosten is in de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen. Onder de naam The Netherlands Symphony Orchestra maakte het orkest succesvolle concertreizen naar Amerika, Spanje en Engeland.

Wim T. Schippers (1942) is een Nederlandse televisiemaker, acteur, schrijver en beeldend kunstenaar. Zijn beeldende kunst heeft verwantschap met Pop Art, conceptuele kunst en Fluxus, de kunststroming die begin jaren 60 is ontstaan in New York. Het woord Fluxus werd voor het eerst gebruikt rond 1961, voor kunstmanifestaties waarbij de grenzen tussen beeldende kunst en muziek opgeheven werden. Als theatermaker geeft Schippers blijk van een groot gevoel voor humor en absurditeit. Als schrijver blinkt hij uit in het creëren van nieuwe woorden. Centraal in zijn levensfilosofie staat dat het leven nergens op slaat. Dat komt tot uitdrukking in zijn werk, dat gekenmerkt wordt door een grote mate van absurditeit. Hij bedacht en werkte mee aan vele tv-programma's zoals Hoepla (1967). En wie kent niet de stemmen in Sesamstraat van Graaf Tel, Kermit de Kikker en Ernie (van Bert). Ook dat is Wim T. Schippers.